Μα τι είναι επιτέλους τα Pet Nat;

Αφορμή για να γραφτεί αυτό το κείμενο ήταν οι γαργαλιστικές μπουρμπουλήθρες ενός αφρώδους κρασιού που δοκιμάστηκε σε ένα «εναλλακτικό» wine tasting, εντός μιας κάβας αντίστοιχης φιλοσοφίας και με θέα το βιβλίο της Rachel Signer «You Had meat Pet-Nat» (εύγλωτος τίτλος, δεν συμφωνείς;)

Όπως σωστά επισημαίνει και η συγγραφέας, στο κύμα των natural wines τα Pet Nat κρασιά διαδραματίζουν βασικό ρόλο, ενώ ολοένα και περισσότερα εστιατόρια τα εντάσσουν στις λίστες τους. Πάμε να δούμε παρέα το γιατί;

Έχουμε και λέμε, λοιπόν: είτε ροζέ, είτε λευκά ή κόκκινα τα Pet Nat ή αλλιώς pétillant- naturel είναι αφρώδη κρασιά με ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Η μέθοδος παρασκευής τους θεωρείται μια από τις αρχαιότερες μορφές παραγωγής οίνου, ακόμη πιο παλιά και από τη σαμπάνια. Για αυτό και συχνά στη βιβλιογραφία αναφέρεται και ως méthode ancestrale.

Ο αφρισμός τους πάντως είναι το μόνο χαρακτηριστικό που τα συνδέει με τη βασίλισσα του οινικού κόσμου, καθώς η σαμπάνια ακολουθεί ένα πιο περίτεχνο μονοπάτι με δύο ζυμώσεις, η τελευταία εκ των οποίων στη φιάλη. Στην περίπτωση των Pet Nat, το κρασί εμφιαλώνεται προτού καν ολοκληρωθεί η πρώτη ζύμωση – στόχος είναι να ολοκληρωθεί η διαδικασία μέσα στη φιάλη και να «αιχμαλωτιστεί» το CO2,ώστε να προκύψουν οι πολυπόθητες φυσαλίδες. Εξυπακούεται πως από τη στιγμή που δεν υφίσταται το στάδιο της δεύτερης ζύμωσης στα Pet Nat δεν προστίθεται liqueur tirage ήliqueurd’expedition δηλαδή οι δύο ζαχαρούχες προσθήκες που είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή σαμπάνιας, ενώ τα περισσότερα Pet Nat κλείνουν με ένα απλό πώμα crownσαν αυτό που χρησιμοποιείται στις μπύρες ή στα αναψυκτικά κι όχι με φελλό (υπάρχουν και εξαιρέσεις). Η μεγάλη διαφορά, φυσικά, εντοπίζεται στην τιμή – τα Pet Nat είναι πολύ πιο οικονομικά και έτοιμα προς κατανάλωση ανά πάσα στιγμή. Λεπτομέρεια που πρέπει να ξέρεις: αυτά τα κρασιά δεν προορίζονται για παλαίωση και πρέπει να τα καταναλώσεις φρέσκα γιορτάζοντας τη ζωή τους, δηλαδή όσο διατηρούν έντονο τον αρωματικό τους χαρακτήρα και την ξεσηκωτική ενέργειά τους.

Τα Pet Nat, ως κατηγορία στη σημερινή τους μορφή συνδέονται άμεσα με τον παραγωγό του Λίγηρα Christian Chaussaurd, ο οποίος λειτούργησε ως πρωτεργάτης όταν σχεδόν κατά λάθος έκανε ένα τέτοιο κρασί στη δεκαετία του 1990 – προφανώς έχοντας στο μυαλό του τους μοναχούς στο Limoux, οι οποίοι εφήυραν τη méthode ancestrale το 1500. Το επιτυχημένο παράδειγμα του Chaussaurd ακολούθησαν σύντομα και άλλοι Γάλλοι παραγωγοί της περιοχής με αποτέλεσμα την ταχύτατη διάδοση της τάσης των Pet Nat όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Σε ότι αφορά στις ομοιότητες των Pet Nat με τα natural wines αυτό που ίσως θέλεις να μάθεις είναι ότι μοιράζονται την ίδια φιλοσοφία: βιολογική ή βιοδυναμική καλλιέργεια, λίγα έως το πολύ ελάχιστα θειώδη, «άγριες» ζύμες και αποφυγή φιλτραρίσματος και διάυγασης. Διατρέχουν, επίσης, τους ίδιους κινδύνους παρουσίας έντονης αναγωγής (η γνωστή μυρωδιά στάβλου) αλλά και οξείδωσης, οπότε χρειάζεται προσοχή στο τι θα επιλέξετε.

Έχουν μέλλον τα Pet Nat; Ναι, έχουν καθώς η οικονομική τιμή τους που τα κάνει εξαιρετικά προσβάσιμα ειδικά σε δύσκολες περιόδους, αλλά και η έλλειψη σαμπάνιας τα ευνοεί ξεκάθαρα – δεν μπορείς εν τω μεταξύ να φτιάξεις σαμπάνια πουθενά εκτός από την Καμπανία, ούτε Franciacorta εκτός Λομβαρδίας, ενώ δεν υπάρχουν αντίστοιχοι περιορισμοί για τα εν λόγω κρασιά. Στο ενδιάμεσο ο χρόνος λειτουργεί υπέρ τους:όλο και περισσότεροι παραγωγοί πειραματίζονται με την παραμονή των Pet Nat σε οινολάσπες, αλλά με την παλαίωση και τη χρήση διαφορετικών ποικιλιών με πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Επιπλέον, τα Pet Nat συνήθως έχουν σχετικά χαμηλό αλκοολικό τίτλο (10-12% vol.), στοιχείο που συμβάλλει στην αύξηση της κατανάλωσης και συμβαδίζει με τις απαιτήσεις της εποχής.

Για λογαριασμό του FLAG δοκίμασα μερικά ελληνικά Pet Nat, τα οποία θεωρώ πως θα σε βάλουν στον κόσμο τους με επιτυχία:

Pet Nat,Vassaltis Vineyards (Σαββατιανό). Ελαφρύ, φρουτώδες, πολύπλοκο, είναι ένα κρασί το οποίο προορίζεται για να γιορτάσεις κάθε λεπτό που αναπνέεις. Αρώματα λευκών λουλουδιών, εσπεριδοειδών αλλά και τροπικών φρούτων όπως το πεπόνι ξεχύνονται όταν ανοίξεις το μπουκάλι, ενώ στο στόμα αφήνει και νύξεις ορυκτότητας. Οι φυσαλίδες ξεθυμαίνουν σχετικά γρήγορα, αλλά θα το απολαύσεις γιατί η κρεμμώδης υφή του ταιριάζει θαυμάσια με σαλάτες και θαλασσινά.
Migma Pet Nat Rosé, ΚτήμαΧατζηβαρύτη. Ποιος το περίμενε ότι το χαρμάνι της Γουμένισσας -Ξινόμαυρο (30%) και Νεγκόσκα (70%)- μπορούσε να γίνει τόσο σύγχρονο; Η Χλόη Χατζηβαρύτη πάντως όχι μόνο το φαντάστηκε, αλλά το έκανε και πράξη. Το κρασί έχει ένα βαθύ ρόδινο χρώμα και χαρακτηριστικά αρώματα από φράουλα, κεράσι, ντοματάκι, ζαχαρωμένα ροδοπέταλα και καραμέλα. Διαθέτει μέτριο αφρισμό και σώμα, αλλά και διακριτική οξύτητα. Πιες το τρώγοντας γεμιστά, αλλά και καλοκαιρινά λαδερά.
Pet Nat, Οινοποιείο Μυλωνάς (Σαββατιανό). Αν με ρωτήσεις θα σου πω ότι θα στο πρόσφερα για απεριτίφ. Με το διακριτικό λεμονί του χρώμα , με μια «μύτη» γεμάτη αχλάδια, ροδάκινα, λεμόνια και μπανάνες και με μια χαρακτηριστική οξύτητα κερδίζει τις εντυπώσεις με το «καλημέρα». Πράσινες σαλάτες, πουλερικά με λευκή σάλτσα, ψαράκια στον ατμό, αλλά και τηγανητά είναι οι καλύτεροί του φίλοι.
Campagnia Karilia Pet-Nat Rosé, Οινοποιείο Καρίμαλη. Ωραίο δείγμα των κρασιών του Αιγαίου, παράγεται στην Ικαρία από την ποικιλία Φωκιανό. Το κρασί που έγινε ανάρπαστο στο οινικό φεστιβάλ Βάκχες, συνοδεύει άψογα τα λευκά και τα κίτρινα τυριά, καθώς και αρκετά καλοκαιρινά, κρύα πιάτα. Η παραμονή του στις οινολάσπες του προσθέτει έξτρα πόντους σε στυλ.
Apeiros Gaea, Βαϊμάκη. Να ένα ξηρό, ζουμερό ημιαφρώδες orange Pet Nat, που παράγει η οικογένεια Βαϊμάκη και προορίζεται για οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας. Φτιάχνεται σε ποσοστό 100% από την ηπειρώτικη ποικιλία Ντεμπίνα. Μου άρεσε πολύ με ψάρι και σούσι (σασίμι όμως), αλλά και όστρακα. Επίσης λάτρεψα το εικαστικό κόνσεπτ της ετικέτας.
Κρασί Παλιοκαιρίσιο, Κτήμα Γκλίναβος (Ντεμπίνα και Βλάχικο).To όνομά του τα λέει όλα. Αυτό το ημιαφρώδες κρασί φτιάχνεται με πατροπαράδοτο τρόπο, που διαφέρει αρκετά από τα παραδοσιακά Pet Nat, αλλά είναι εξίσου συναρπαστικά εναλλακτικός. Διαθέτει βαθύ πορτοκαλί χρώμα, αρώματα από βερίκοκο, μήλο, βούτυρο κα μέλι, ελαφρύ αφρισμό φυσαλίδων και μέτρια οξύτητα. Οι παραδοσιακές πίτες και τα γεμιστά μπορούν να κάνουν καλή παρέα μαζί του.
Krontiras Afron Pet Nat (Bodegas Krontiras) Ενδιαφέρον αυτό το Pet Nat από το σταφύλι Aglianico – η φρεσκάδα του μου δρόσισε τον ουρανίσκο και πάει τέλεια με cheviche,tiranditoκαι όστρακα, προφανώς λόγω της υψηλής του οξύτητας και της έντονης παρουσίας CO Χωρίς να είναι κάτι ιδιαίτερο σε πολυπλοκότητα, διαθέτει ευχάριστη μύτη με αρώματα ροδάκινου, φλούδας λεμονιού και κόκκινων φρούτων.