Infinity Mirrored Rooms» και «Chandelier of Grief» στη Tate Modern London
Η γκαλερί Τate Modern στο Λονδίνο φιλοξενεί εδώ και ένα χρόνο μια από τις πιο συναρπαστικές εγκαταστάσεις τέχνης, μιας από τις πλέον εμβληματικές εικαστικές δημιουργούς του 20ου αιώνα. Τα δύο συναρπαστικά έργα της σειράς «Infinity Mirrored Rooms» της μοναδικής avant – garde καλλιτέχνιδας Yayoi Kusama, χαρίζουν στον θεατή την ψευδαίσθηση ενός απεριόριστου χρόνου και απέραντου κόσμου και όπως σημειώνει η ίδια η καλλιτέχνης: «Forget yourself, become one with eternity. Become part of your environment”.
Μπορώ να πω ότι είναι από τις πιο συγκλονιστικές εκθέσεις που έχω δει μέχρι σήμερα, για αυτό αν βρεθείτε στο Λονδίνο μην παραλείψετε να την επισκεφτείτε, φροντίστε όμως να κλείσετε εισιτήρια έγκαιρα γιατί εξαντλούνται μέρα με τη μέρα.
Γεννημένη το 1929 στο Matsumoto της Ιαπωνίας, η Κουσάμα τράβηξε τα βλέμματα πάνω της την δεκαετία του 1960 στη Νέα Υόρκη για τις πολύπλοκες καλλιτεχνικές τεχνικές της, που είναι ένα μοναδικό συνονθύλευμα από εικαστικές εγκαταστάσεις, ζωγραφική, γλυπτική, μόδα και φαντασία. Έγινε ιδιαίτερα γνωστή για τα πουά μοτίβα που χρησιμοποιεί συχνά στην τέχνη της. Μάλιστα, ένας από τις πλέον αναγνωρισμένους οίκους μόδα, η Louis Vuitton δημιούργησε ολόκληρη σειρά αξεσουάρ, τσάντες και ρούχα, με τις χαρακτηριστικές βούλες. Η πιο πρόσφατη συνεργασία αφορά 450 κομμάτια, που χαρακτηρίζονται από πολύχρωμα πουά, μεταλλικές κουκκίδες-καρφιά, αλλά και κολοκύθες της πλημμυρίζουν τα ρούχα, τις τσάντες, τις βαλίτσες, τα καπέλα, τα παπούτσια, τα δερμάτινα μπουφάν, τα κοσμήματα, τα μπουκάλια αρωμάτων.
Η πολυτάραχη ζωής της γίνεται τέχνη
Για την πολυτάραχη και δύσκολη ζωή που πέρασε τη Κουσάμα από μικρή μέχρι και την ενηλικίωσή της, αλλά και την καλλιτεχνική της πορεία, μπορεί ο επισκέπτης της έκθεσης να πληροφορηθεί στις πρώτες αίθουσες της Tate. Δυναμική όμως και ανένδοτη, ανεξάντλητα δημιουργική η γιαπωνέζα καλλιτέχνης κατάφερε να κάνει τα τραύματα της ψυχής της πηγή έμπνευσης. «Νομίζω πως στο τέλος θα μπορέσω να αναληφθώ πάνω από τα σύννεφα και, σκαρφαλώνοντας στη σκάλα προς τον ουρανό, θα μπορέσω να κοιτάξω κάτω στην όμορφη ζωή μου» γράφει η ίδια.
Το έργο της βασίζεται στην εννοιολογική τέχνη και δείχνει ορισμένα χαρακτηριστικά του φεμινισμού, του μινιμαλισμού, του σουρεαλισμού, της τέχνης του περιθωρίου, της ποπ αρτ και του αφηρημένου εξπρεσιονισμού και είναι εμποτισμένο με αυτοβιογραφικό, ψυχολογικό και σεξουαλικό περιεχόμενο. Η Κουσάμα εμπνεύστηκε ωστόσο από τον αμερικανικό αφηρημένο εξπρεσιονισμό. Μετακόμισε στη Νέα Υόρκη το 1958 και ήταν μέρος της πρωτοποριακής σκηνής της Νέας Υόρκης κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, ειδικά στο κίνημα της ποπ αρτ. Ακολουθώντας την άνοδο της αντικουλτούρας των χίπις στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ήρθε στο φως της δημοσιότητας όταν διοργάνωσε μια σειρά από χάπενινγκς στα οποία γυμνοί συμμετέχοντες βάφτηκαν με polka dots σε έντονα χρώματα. Από τη δεκαετία του 1970, συνέχισε να δημιουργεί έργα τέχνης, κυρίως εγκαταστάσεις σε διάφορα μουσεία σε όλο τον κόσμο. Η καλλιτέχνιδα από την Ιαπωνία βρήκε αναγνώριση στην πατρίδα της καθυστερημένα, όταν το 1993 έγινε η πρώτη γυναίκα που εκπροσώπησε επίσημα την Ιαπωνία στην Μπιενάλε της Βενετίας.
Μια συγκλονιστική εμπειρία
Η εγκατάσταση «Infinity Mirrored Room – Filled with the Brilliance of Life» είναι μία από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις της καλλιτέχνιδας και δημιουργήθηκε για την μεγάλη αναδρομική έκθεση της, που πραγματοποιήθηκε το 2012 και πάλι στην Tate Modern. Δύο από τα έργα της σειράς «Infinity Mirrored Rooms», το «Filled with the Brilliance of Life» και το «Chandelier of Grief, παρουσιάζονται τώρα στη φημισμένη λονδρέζικη γκαλερί.
Μπαίνοντας στο δωμάτιο της πρώτης εγκατάστασης «Filled with the Brilliance of Life», περνώ από ένα σκοτεινό διάδρομο φτιαγμένο από πλακάκια με καθρέφτες. Ξαφνικά νιώθω ότι βρίσκομαι στο άπειρο καθώς οι τοίχοι και η οροφή του δωματίου αντικατοπτρίζονται από τους καθρέφτες. Το πάτωμα που περιβάλλει τον διάδρομο καλύπτεται, ένθεν και ένθεν, από ρηχό ρυάκι με νερό. Από τον οροφή κρέμονται εκατοντάδες μικρά, στρογγυλά φώτα LED που ανάβουν και σβήνουν ρυθμικά σε διαφορετικά χρώματα. Ο διάλογος που κάνει το σκοτάδι, οι καθρέφτες, το νερό και το φως δίνουν την αίσθηση ενός ατέλειωτου χώρου, ενός κόσμου που αλλάζει συνεχώς μέσα σε κηλίδες χρώματος και φωτός, μεταφέροντας το θεατή σε ένα ονειρικό ταξίδι στο άπειρο. Μια μοναδική εμπειρία που δεν θέλω να τελειώσει. Βγαίνω αναγκαστικά από το δωμάτιο γιατί δεκάδες επισκέπτες περιμένουν στην ουρά και ξαναμπαίνω στη σειρά για μια δεύτερη θέαση.
«Chandelier of Grief»
Βγαίνοντας από την πρώτη εγκατάσταση και κυριολεκτικά συγκλονισμένη, προετοιμάζομαι για την εγκατάσταση με τίτλο «Chandelier of Grief». Είναι ένα δωμάτιο που δημιουργεί τη ψευδαίσθηση ενός απεριόριστου κόσμου περιστρεφόμενων κρυστάλλινων πολυελαίων, όπου ο θεατής, όπως υπονοεί η καλλιτέχνης «μπορεί να ζήσει την ωραιότητα και τη θλίψη ταυτόχρονα». Η πρώτη αίσθηση είναι καθηλωτική. Μπαίνω στο σκοτεινό χώρο ο οποίος είναι περιτριγυρισμένος από καθρέφτες, στο οποίο μοναδική πηγή φωτός είναι ένας τεράστιος μπαρόκ πολυέλαιος που κρέμεται από την οροφή της κατασκευής. Ο πολυέλαιος, ο οποίος είναι κλεισμένος σε ένα γυάλινη εγκατάσταση είναι στερεωμένος σε έναν περιστρεφόμενο μηχανισμό. Εδώ ένας άλλος άπειρος κόσμος, ένα πανέμορφος γαλαξίας απλώνεται γύρω μου, που δημιουργείται από τα παλλόμενα φώτα του και τους κατοπτρικούς τοίχους. Ο διαδραστικός χαρακτήρας του δωματίου εμπλέκει άμεσα τον θεατή στο σύμπαν της Κουσάμα ο οποίος ανατρέπει την έννοια της προοπτικής. Βλέπω τον εαυτό μου να αντικατοπτρίζεται και να απλώνεται σε άπειρους σχηματισμούς μέσα στο δωμάτιο.
Η φωνή της συνοδού μας ενημερώνει ότι πρέπει να βγούμε για να εισέλθουν οι επόμενοι. Βγαίνω και μπαίνω ξανά στη μακριά ουρά για μια δεύτερη «μετάληψη» επαναλαμβάνοντας κάτι που έγραψε η ίδια: «Ο κόσμος μας είναι μια βούλα (polka dot) ανάμεσα σε εκατομμύρια αστέρια στον Κόσμο. Όταν εξαφανίζουμε τη φύση και το σώμα μας με βούλες (polka dots), γινόμαστε μέρος της ενότητας του περιβάλλοντός μας»
Info
Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης Τate Modern (Bankside, London SE1 9TG, Ηνωμένο Βασίλειο).
Πληροφορίες: www.tate.org.uk
